.NET Uzbekistan
  • .NET Uzbekistan
  • C# / .NET
    • .NET ga xush kelibsiz
    • .NET bilan bog'liq mavhumliklardan qochish
    • .NET asoslari
      • MSIL
      • Memory Management
        • Stack & Heap
      • CLR
    • Basics
      • Starter (boshlang'ich)
        • Java vs C#
        • C# Tarixi
        • Kirish
        • Visual Studio 2019
        • O'zgaruvchilar
        • Ma'lumot turlari
        • Operatorlar
        • Kalit so'zlar
        • ReadLine
        • If-else
        • Switch
        • Math sinfi
        • For sikl operatori
        • While sikl operatori
        • Do-While sikl operatori
        • Foreach sikl operatori
        • Break
        • Continue
        • Goto
        • Kommentlar
      • Essential (muhim)
        • Funksiya
        • Funksiyani qiymat orqali chaqirish
        • Funksiyada Ref kalit so'zidan foydalanish
        • Funksiyada Out parametri
        • Massiv
        • Funksiyalarda massivdan foydalanish
        • Ko'p o'lchamli massiv
        • Parametrlar
        • Array sinfi
        • CMD argumentlari
        • Obyekt va Class lar
        • Konstruktor
        • Obyektni ishga tushiruvchilar
        • Destructor
        • this
        • static
        • Struct
        • Enum
        • Property va Field lar
        • Vorislik
        • Overload (Qayta yuklash)
        • Override (Qayta yozish)
        • Base
        • Polimorfizm
        • Sealed
        • Interface
        • Modifikatorlarga ruxsat berish
        • Inkapsulatsiya
        • Abstrakt class va funksiyalar
        • String
        • StringBuilder
        • String Intern Pool
        • Exception Handling
        • try/catch
        • finally
      • Professional
        • To'plamlar
          • List
          • ArrayList
          • LinkedList
          • SortedList
          • Dictionary
          • HashTable
          • Stack
          • Queue
        • Tuple
        • ValueTuple
        • Delegatlar
          • Func delegati
          • Action delegati
          • Predicate delegati
          • Anonim metodlar
        • Hodisalar
        • Extension metodlar
        • Stream I/O
          • StreamWriter
          • StreamReader
          • MemoryStream
        • File va Directory
          • FileInfo
          • DirectoryInfo
        • MultiThread va Parallel dasturlash
        • Asinxron dasturlash
        • XML Document bilan ishlash
    • LINQ asoslari
      • Average
      • LINQ qanday ishlaydi?
      • LINQ query yozish usullari
      • IEnumerable va IQuerable
      • LINQ operatorlari
      • Select
      • SelectMany
      • Filterlash operatorlari
      • Where
      • OfType
      • Saralash operatorlari
      • OrderBy va OrderByDescending
      • ThenBy va ThenByDescending
      • Reverse
      • Miqdor operatorlari
        • All
        • Any
        • Contains
        • Min
        • Max
      • Set operatsiyasi
        • Distinct
        • Except
        • Intersect
        • Union
      • Bo'lim operatorlari
        • Take
        • TakeWhile
        • Skip
        • SkipWhile
      • Join operatorlari
        • Inner Join
        • Group Join
        • Left Join
      • Element operatsiyalari
        • ElementAt
        • First va FirstOrDefault
        • Last va LastOrDefault
        • Single va SingleOrDefault
    • ORM
      • ADO.NET
      • Dapper
      • Entity Framework
        • Entity Framework Approaches(usullar)
          • Model First Approach
          • Database First Approach
          • Code First Approach
        • Query yozish usullari(Entity Framework)
          • LINQ to SQL
          • Entity SQL
          • Native SQL
        • Entity Framework Core
    • Qo'shimcha sinflar
      • System.Text
        • Encoding
      • System
        • Int32
        • Random
        • DateTime
        • TimeSpan
      • System.Reflection
    • .NET Dasturchi
      • Clean Arxitektura
        • Clean Kod
        • Dizayn Tamoyillari
          • SOLID
            • Yagona Mas'uliyat Tamoyili(SRP)
            • Ochiq Yopiq Tamoyili(O/CP)
            • Liskovning Almashtirish Tamoyili(LSP)
            • Interfeysga ajratish tamoyili(ISP)
            • Qaramlik Inversiya Tamoyili(DIP)
          • DRY
          • KISS
          • YAGNI
        • Dizayn Patternlar
          • Factory Method
          • Abstract Factory
          • Builder
          • Prototype
          • Singleton
          • Adapter
          • Bridge
          • Composite
          • Decorator
          • Façade
          • Flyweight
          • Proxy
          • Chain of Responsibility
          • Command
          • Interpreter
          • Iterator
          • Mediator
          • Memento
          • Observer
          • State
          • Strategy
          • Visitor
          • Template Method
      • Git / Github
      • Muhim terminlar
      • Postman
      • CLI
        • CMD savodxonligi
      • API dan foydalanish
      • WCF
      • Refactor .NET application
      • Unit Test
      • TDD
      • TFS
    • Desktop Dasturlash
      • WPF (Windows Presentation Foundation)
        • WPF ga kirish
          • WPF ning ustunliklari
          • WPF da dastur
          • WPF arxitetkturasi
          • Klasslar iorarxiyasi
        • XAML
          • XAML asoslari
          • XAML orqasida kod
          • XAML xususiyatlari
          • XAML belgilash kengaytmalari
          • Biriktirilgan xususiyatlar
          • XAML da hodisalar
          • XAML da nomlar fazosi
        • WPF ilovasini tuzish
          • Komponovka
          • StackPanel
          • WrapPanel
          • DockPanel
          • Grid
          • GridSplitter
          • Umumiy o'lchamli guruhlar
          • Canvas
          • LnkCanvas
          • Komponovkaga misollar
        • Bog'liqlik xususiyatlari (Dependency property)
          • Bog'liqlik xususiyatlari
          • Bog'liqlik xususiyatlarining roli
          • Bog'liqlik xususiyatlarining aniqlanishi
          • Bog'liqlik xususiyatlarini ishlatish
        • Marshrutlangan hodisalar (Routed Events)
          • Routed Events
          • Bubble Events
          • Direct Events
          • Tunneling Events
        • Qo'shimcha ma'lumotlar
          • WPF ga kirish
          • WinForm va WPF
          • Salom WPF
          • XAML nima?
          • Hodisalar
          • WPF oynasi
          • App.xaml
          • Resurslar
          • Argument berish
          • Son va Vaqtni Formatlash
          • TextBlock elementi – Inline formatlash
          • Label elementi
          • Textbox elementi
      • WinForm (Windows Form)
        • 1-dars. Forma yaratish
        • 2-dars. Muhit bilan tanishish
        • 3-dars. Formaga komponentalar joylashtirish
        • 4-dars. Xodisa(Event)larni boshqarish
        • 5-dars. Dasturni ishga tushurish
      • UWP (Universal Windows Platform)
      • Xamarin
    • Web Dasturlash
      • ASP.NET Core asoslari
        • ASP.NET Core haqida
        • Loyihalar turlari
        • ASP.NET Core dasturlarini hosting qilish
        • Middleware tushunchasi
        • Middleware bilan amaliyot
        • Statik fayllar bilan ishlash
        • Dependency Injection
        • Developer Exception Page
      • ASP.NET Core Web API
        • Web API ga kirish
        • Swagger nima?
        • Http metodlar
        • ActionResult
        • CORs
        • Security (JWT)
        • Swagger ni sozlash
        • Filter va atributlar
        • Configuration va middleware
        • Logging
        • Mapping (AutoMapper)
        • SignalR
        • Keshlash
      • ASP.NET Core MVC
        • MVC nima?
        • ASP.NET Core MVC haqida qisqacha
        • Loyiha strukturasi
        • Controller
        • View
        • Model
        • View larni aniqlash yo'llari
        • Controller dan view ga ma'lumot uzatish
        • ViewBag va ViewData
        • Strongly typed View
        • Layout view haqida
        • ViewStart va ViewImports fayllari haqida
        • Marshrutizatsiya (routing)
        • Tag Helpers
          • Anchor Tag Helper
          • Image Tag Helper
          • Environment Tag Helper
        • Tekshiruv qoidalari (Validation rules)
      • MicroServices
    • Mobile Dasturlash
      • Xamarin.Android
      • Xamarin.IOS
      • Xamarin.Forms
    • Game Dasturlash
      • Unity Starter (boshlang'ich)
      • Unity Advanced (rivojlangan)
    • Internet of Things
    • Machine Learning
    • Telegram Bot
      • Kirish
        • Telegram bot bilan tanishuv
        • ASP.NET Core da birinchi telegram bot
      • Starter
        • Xabar turlari va xabar yuborish
          • Matnli xabarlar bilan ishlash
          • Rasm & Sticker
          • Audio & voice
          • Video & Video Note
          • Dokument fayllar
          • Polls
          • Contact , Location, Venue
          • Album(Media Group)
      • Essential
        • Reply - Markup
          • ReplyKeyboardMarkup, KeyboardButton
          • InlineKeyboardMarkup, InlineKeyboardButton
      • Advanced
        • Deployment
    • Class Library
    • Intervyu savollari
      • C# / .NET asoslari
  • Database
    • MS SQL Server
      • SQL Server sintaksisi
      • Ma'lumot turlari
      • Select
    • PostgreSQL
      • Basic
        • Kirish
        • PostgreSQL tarixi
        • Muhitni sozlash (PgAdmin)
        • Sistaksis
        • Ma'lumot turlari
        • Create Database
        • Select Database
        • Drop Database
        • Create Table
        • Drop Table
        • Scheme
        • Insert so'rovi
        • Select so'rovi
        • Operatorlar
        • Ifodalar
        • Where
        • Where
        • And va Or
        • Update so'rovi
        • Delete so'rovi
        • Like
        • Limit
        • Order By
        • With
        • Having
        • Distinct
      • Advance
        • Constraint (cheklov) lar
        • Join lar
          • Cross join
          • Inner join
          • Left join
          • Right join
          • Full join
        • Union
  • Roadmap
    • Roadmap for .NET developers
    • Roadmap for Azure developers
Powered by GitBook
On this page
  • 1. XmlDocument va XmlNode sinflari yordamida:
  • 2. XmlWriter sinfi yordamida:
  • 3. XML hujjat hosil qilish uchun C# dasturlash tilida System.Xml.Linq nomlar fazosidagi XElement sinfidan ham foydalansak bo'ladi:
  • 4. XML hujjatni JSON fayllar kabi Serialize qilish orqali ham yaratishimiz mumkin. Buning uchun bizga System.Xml.Serialization nomlar fazosidagi sinflar kerak bo'ladi.

Was this helpful?

  1. C# / .NET
  2. Basics
  3. Professional

XML Document bilan ishlash

Nodirbek Abdulaxadov

PreviousAsinxron dasturlashNextLINQ asoslari

Last updated 3 years ago

Was this helpful?

XML (eXtensible Markup Language) - kengaytirilgan markerlash tili degan ma'noni anglatadi va SGML (Standard Generalized Markup Language) standart umumlashtirilgan markerlash tilidan olingan matnga asoslangan markerlash tilidir.

XML teglari HTML teglari kabi ma'lumotlarni ko'rsatish uchun ishlatilmaydi. Aksincha, XML - ma'lumotlarni saqlash va tartibga solish uchun ishlatiladi. Yaqin kelajakda XML HTML o'rnini bosmaydi, lekin u HTML ning ko'plab muvaffaqiyatli xususiyatlarini qo'llash orqali yangi imkoniyatlarni ochib beradi.

XML hujjatlar bilan ishlash uchun C# dasturlash tilida nomlar fazosidagi asosan quyidagi sinflardan foydalaniladi:

Keling endi gapni cho'zmasdan amaliyotga o'tamiz. Quyida biz XML hujjat hosil qilishning bir nechta usullarini ko'rib chiqamiz.

Jarayonda biz Talaba modelidan tuzilgan Talabalar jadvalidan foydalanamiz:

public class Talaba
    {
        public int Id { get; set; }
        public string Ism { get; set; }
        public string Familiya { get; set; }
        public string TelNomer { get; set; }
    }

XmlDocument sinfidan yangi obyekt hosil qilamiz:

XmlDocument document = new XmlDocument();

XmlNode sinfi orqali Xml hujjat parametrlarini hosil qilamiz va uni AppendChild metodi yordamida document ga qo'shamiz:

XmlNode xnode = document.CreateXmlDeclaration("1.0", "UTF-8", null);
document.AppendChild(xnode);

Xml da yangi element hosil qilish XmlNode sinfining CreateElement metodi, elementga qiymat berish uchun esa CreateTextNode metodidan foydalanamiz.

Talabalar nomli bosh elementni yaratamiz va uni documentga qo'shamiz:

XmlNode talabalar = document.CreateElement("Talabar");
document.AppendChild(talabalar);

Endi Talaba modelining xususiyatlarini element shaklida tashkil qilgan Talaba nomli element hosil qilamiz:

XmlNode talaba = document.CreateElement("Talaba");
talabalar.AppendChild(talaba);

XmlNode id = document.CreateElement("Id");
id.AppendChild(document.CreateTextNode("1"));
talaba.AppendChild(id);

XmlNode ism = document.CreateElement("Ism");
ism.AppendChild(document.CreateTextNode("Nodirbek"));
talaba.AppendChild(ism);

XmlNode familiya = document.CreateElement("Familiya");
familiya.AppendChild(document.CreateTextNode("Abdulaxadov"));
talaba.AppendChild(familiya);

XmlNode nomer = document.CreateElement("TelNomer");
nomer.AppendChild(document.CreateTextNode("+998901234567"));
talaba.AppendChild(nomer);

Yaratgan Xml hujjatimizni saqlaymiz:

document.Save("Talabalar.xml");

Natijamiz:

XmlWriter sinfining metodlari:

  • Create - Yangi hujjat obyektini yaratish

  • WriteStartDocument - Yangi hujjat yozishni boshlash

  • WriteStartElement - Yangi element ochish

  • WriteValue - Element qiymatini kiritish

  • WriteEndElement - elementni yopish

  • WriteEndDocument - hujjatni yopish

  • Flush - hujjatni saqlash

XmlWriter sinfining metodlaridan va yuqoridagi model va ketma-ketlikdan foydalanib yangi Talabalar.xml nomli hujjat hosil qilamiz.

XmlWriter sinfidan yangi obyekt hosil qilish uchun dastlab uning sozlamalarini hosil qilish kerak bo'ladi:

XmlWriterSettings settings = new XmlWriterSettings();
settings.Indent = true;

XmlWriter obyektini Talabalar.xml fayli nomi va yuqoridagi settings bilan hosil qilamiz:

XmlWriter writer = XmlWriter.Create("Talabalar.xml", settings);

Talaba modelining xususiyatlarini kiritib, hujjatimizni hosil qilamiz:

writer.WriteStartDocument();
writer.WriteStartElement("Talabalar");

writer.WriteStartElement("Talaba");

writer.WriteStartElement("Id");
writer.WriteValue("1");
writer.WriteEndElement();

writer.WriteStartElement("Ism");
writer.WriteValue("Baxtiyor");
writer.WriteEndElement();

writer.WriteStartElement("Familiya");
writer.WriteValue("Murodov");
writer.WriteEndElement();

writer.WriteStartElement("TelNomer");
writer.WriteValue("+998901234567");
writer.WriteEndElement();

writer.WriteEndDocument();
writer.Flush();

Va nihoyat men yoqtirgan usulga ham yetib keldik 😄!

XElement sinfi yordamida XML hujjat hosil qilish birmuncha oson va tushunarli. Har bir element va uning ichidagi elementlar shajaraga o'xshab joylashadi.

XElement talabalar =
    new XElement("Talabalar",
        new XElement("Talaba",
            new XElement("Id", "1"),
            new XElement("Ism", "Baxtiyor"),
            new XElement("Familiya", "Murodov"),
            new XElement("Tel_nomer", "+998901234567")));

    talabalar.Save("Talabalar.xml");

Dastlab Talaba modelimizga [Serializable] attributini qo'shishimiz kerak bo'ladi:

[Serializable]
public class Talaba
    {
        public int Id { get; set; }
        public string Ism { get; set; }
        public string Familiya { get; set; }
        public string TelNomer { get; set; }
    }

Yangi Talaba obyektini xususiyatlari bilan yaratamiz va Talabalar listiga qo'shamiz:

Talaba talaba = new Talaba
        {
            Id = 1,
            Ism = "Baxtiyor",
            Familiya = "Murodov",
            TelNomer = "+998901234567"
        };
        
List<Talaba> talabalar = new List<Talaba>();
talabalar.Add(talaba);

Obyektimizni serialize qilamiz va TextWriter yordamida Talabalar.xml nomi bilan saqlaymiz:

XmlSerializer serializer = new XmlSerializer(typeof(List<Talaba>));
TextWriter twriter = new StreamWriter("Talabalar.xml");

serializer.Serialize(twriter, talabalar);
twriter.Close();

Natijamiz:

Qachondir davomi bor yana ;)

1. va sinflari yordamida:

2. sinfi yordamida:

3. XML hujjat hosil qilish uchun C# dasturlash tilida nomlar fazosidagi sinfidan ham foydalansak bo'ladi:

4. XML hujjatni JSON fayllar kabi qilish orqali ham yaratishimiz mumkin. Buning uchun bizga nomlar fazosidagi sinflar kerak bo'ladi.

System.Xml
XmlDocument
XmlConvert
XmlNode
XmlNodeList
XmlScheme
XmlReader
XmlTextReader
XmlWriter
XmlTextWriter
XmlDocument
XmlNode
XmlWriter
System.Xml.Linq
XElement
Serialize
System.Xml.Serialization